PFAS

PFAS (Per- en PolyFluorAlkylStoffen) zijn synthetische chemische stoffen die sinds de jaren '40 worden gebruikt in verschillende producten vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Ze staan ook bekend als 'forever chemicals' omdat ze extreem moeilijk afbreekbaar zijn in het milieu.

Illustratie over PFAS

Wat is het?

PFAS zijn een grote groep van meer dan 4.700 verschillende chemische stoffen die door mensen zijn gemaakt. Ze hebben een kenmerkende moleculaire structuur met fluor- en koolstofatomen die zeer sterke chemische bindingen vormen. Deze bindingen maken de stoffen zeer stabiel en bestand tegen hoge temperaturen, wat ze geschikt maakt voor veel toepassingen, maar ook problematisch voor het milieu.

Geschiedenis

PFAS worden al sinds de jaren '40 van de vorige eeuw geproduceerd en toegepast in verschillende producten. De stoffen werden aanvankelijk gezien als een revolutionaire uitvinding vanwege hun unieke eigenschappen. Echter, sinds de jaren '90 groeide de bezorgdheid over de gezondheids- en milieueffecten, wat heeft geleid tot toenemende regelgeving en zoektocht naar alternatieven.

Eigenschappen

PFAS hebben verschillende kenmerkende eigenschappen:

- Extreem sterke chemische bindingen

- Water- en vetafstotend

- Hittebestendig

- Chemisch zeer stabiel

- Moeilijk afbreekbaar

- Oppervlakte-actieve eigenschappen

Toepassingen

PFAS worden toegepast in:

- Antiaanbaklagen van pannen (zoals Teflon)

- Waterafstotende kleding en textiel

- Voedselverpakkingsmaterialen

- Brandblussers en blusschuim

- Cosmetica en persoonlijke verzorgingsproducten

- Industriële toepassingen en coatings

Details illustratie

Gezondheidsaspecten

Wetenschappelijk onderzoek heeft verschillende gezondheidsrisico's van PFAS aangetoond:

- Verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker

- Verstoring van het hormoonsysteem

- Effecten op de lever en het immuunsysteem

- Verhoogd cholesterol

- Verminderde vruchtbaarheid

- Ontwikkelingsproblemen bij ongeboren kinderen

Milieu-impact

PFAS hebben een ernstige impact op het milieu:

- Ze breken niet of nauwelijks af in de natuur

- Ze verspreiden zich via water en lucht over de hele wereld

- Ze hopen zich op in de voedselketen

- Ze zijn aangetroffen in drinkwater, regenwater en zelfs in het bloed van mensen en dieren wereldwijd

- Ze vervuilen grond- en oppervlaktewater

Regelgeving

Vanwege de gezondheids- en milieurisico's worden PFAS steeds strenger gereguleerd:

- De EU werkt aan een totaalverbod op PFAS

- Verschillende landen hebben al beperkingen op PFAS-gebruik

- Er zijn strenge normen voor PFAS in drinkwater

- Producenten worden verplicht PFAS-vrije alternatieven te ontwikkelen

Alternatieven

Er zijn verschillende PFAS-vrije alternatieven beschikbaar:

- Keramische coatings voor pannen

- Natuurlijke waterafstotende materialen

- Siliconen-gebaseerde producten

- Plantaardige was-behandelingen voor textiel

- Fluorvrije brandblussers

- Biologisch afbreekbare oppervlakte-actieve stoffen